برچسب مصرف انرژی چیست؟
چند سالی است که برای خرید دستگاههای متفاوت به سطح مصرف انرژی آن توجه ویژه‌ای داریم و شاید کمتر به وات و آمپر مصرفی محصول مورد نظر دقت کنیم. این روش تقریبا کار را کمی ساده‌تر کرده و ما بدون اینکه خودمان حساب و کتاب کنیم، درمی‌یابیم میزان مصرف برق دستگاه در مقایسه با بازدهی و راندمان آن، چقدر است و آیا این دستگاه کم مصرف است؟ یا قرار است آخر دوره به دلیل استفاده از این دستگاه، هزینه‌ی بسیار زیادی را بپردازیم؟
اهمیت برچسب انرژی
دستگاههای الکترونیکی طی عملکردی که دارند، میزانی انرژی دریافت می‌کنند و در بازه‌ای تعریف شده از زمان، میزانی خروجی دارند. این خروجی در بازه‌ی زمان، راندمان دستگاه را نشان می‌دهد و به عواملی بستگی دارد که آنها را بررسی خواهیم کرد. این راندمان بر روی برچسبی به نام برچسب انرژی یا Energy Label بر روی دستگاه‌ها قرار می‌گیرد. به طور کلی بر روی برچسب انرژی، علامت استاندارد دستگاه، سطح مصرف انرژی، برخی مشخصات دستگاه که تقریبا به میزان مصرف برق مربوط می‌شود (مانند لیتر در یخچال یا میزان مصرف آب لباسشویی) و سازنده‌ی محصول درج می‌شود.
رده بندی سطح مصرف انرژی
برچسب‌های انرژی رده بندی A تا G را نشان می‌دهند. به این شکل که هر چه رده‌ی مصرف انرژی دستگاه به A نزدیک باشد، میزان مصرف پایین‌تر و راندمان بالاتر است و هرچه رده‌ی مصرف انرژی دستگاه پایین‌تر و به G نزدیک‌تر باشد، میزان مصرف برق با توجه به راندمان آن دستگاه بالاتر است. این رده‌ها به رنگ نیز مشخص شده و با مشاهده‌ی طیف رنگ زرد تا سبز، میتوانید در مورد میزان مصرف برق و بازدهی دستگاه آسوده‌تر باشید. طیف رنگ نارنجی تا قرمز هم بیانگر میزان مصرف برق بالاتر به نسبت بازدهی دستگاه است. با مشاهده‌ی رنگ نارنجی تا قرمز، در مورد میزان استفاده از دستگاه با توجه به استفاده‌ی بالای انرژی، دقت بیشتری داشته باشید.
استانداردهای مصرف انرژی در مناطق مختلف
استانداردهای برچسب انرژی محصولات ممکن است در کشورهای مختلف برای دستگاههای متفاوت، تفاوت داشته باشد. برای نوعی دستگاه ممکن است طبق استاندارد ایران بازه مصرف انرژی تا سطح A تعریف شده باشد، اما دستگاه طبق استاندارد اروپایی تولید شده و از نظر سطح مصرف انرژی طبق استاندارد اروپایی A+ یا مثلا A++ باشد. برای مثال برخی دستگاههای لباسشویی طبق استاندارد اروپایی تولید شده و سطح مصرف انرژی آن A+ است، اما به دلیل اینکه در ایران این استاندارد برای لباسشویی تا سطح A تعریف شده است، سطح انرژی را بر روی برچسب A درج می‌کنند اما در واقع بازدهی واقعی دستگاه طبق همان استاندارد اروپایی تعریف شده برای دستگاه است.
رده‌های بالاتر از A برچسب انرژی
بر روی برچسب‌های انرژی رده‌هایی بالاتر از A هم مشاهده می‌کنیم و این بیانگر تولید دستگاه‌هایی است که حتی از سطح مصرف A هم، مصرف انرژی کمتر و بازدهی بالاتری دارند اما به دلیل اینکه در برچسب انرژی رده‌ای بالاتر از A نداریم، A همراه با + نشان‌دهنده‌ی مصرف کمتر خواهد بود. البته در نظر داشته باشید ممکن است استاندارد محاسبه‌ی رده‌های بالاتر از A برای برخی محصولات در مناطق مختلف کمی متفاوت باشد. به طور کلی در برچسب‌های انرژی نماد +++A کمترین مصرف انرژی و بیشترین بازدهی و G بیشترین مصرف انرژی و کمترین بازدهی را دارد.
تغییر راندمان و سطح مصرف انرژی دستگاه‌ها
گاهی یک دستگاه با دو سطح انرژی معرفی می‌شود. برای مثال در مورد برخی کولرهای گازی که برای مناطق حاره‌ای طراحی شده است، عنوان می‌شود که این دستگاه در صورتی که در مناطق معتدل استفاده شود، دارای سطح انرژی A و مثلا اگر در مناطق گرمسیری استفاده شود، به دلیل میزان سرمادهی بیشتر دارای سطح انرژی B خواهد بود. بنابراین اگر در مورد محصولات متفاوت با چنین تعریفی از سطح مصرف انرژی مواجه شدید، می‌تواند به دلیل عملکرد دستگاه در مناطق متفاوت و یا دلایلی اینچنین باشد.
نحوه محاسبه بازدهی دستگاه‌ها
سطح مصرف انرژی دستگاه‌ها از همان ابتدا در کارخانه و یا اداره استاندارد محاسبه می‌شود. بازه‌هایی وجود دارد که مشخص می‌کند هر دستگاه با هر راندمان در کدام بازه‌ی مصرف انرژی قرار می‌گیرد. وقتی میزان مصرف برق و بازده دستگاه را می‌سنجیم، بر اساس همین بازه‌ها می‌توانیم از گرید مصرف انرژی دستگاه‌ها مطلع شویم. این استانداردها از طرف سازمان بهره وری انرژی ایران و شرکت بهینه سازی مصرف سوخت محاسبه و تایید می‌شود. حال اینکه محاسبه به چه شکل انجام می‌شود در ادامه شرح داده خواهد شد.
بازه سنجش بازدهی دستگاه‌ها
محاسبه‌ی عملکرد دستگاه برای سنجش سطح مصرف انرژی، در برخی دستگاههای بازه‌ی 24 ساعته، برخی یکساله و … است و به طور کلی این بازه بر روی برچسب مصرف انرژی قید می‌شود. دستگاه با استاندارهای تعریف شده طی مدت زمان اعلام شده تست می‌شود و در نهایت در مورد راندمان آن محاسبه صورت می‌گیرد و یکی از پله‌های رنگی سطح مصرف انرژی را به خود اختصاص خواهد داد.
محاسبه انرژی با توجه به دستگاههای متفاوت
بازدهی انرژی هر محصول ممکن است به روش متفاوتی محاسبه شود. دستگاه‌هایی که سرما تولید می‌کنند، دستگاههای شستشو و یا دستگاههای گرمایشی همگی روش محاسبه‌ای جداگانه دارند.
محاسبه مصرف انرژی دستگاههای برودتی
برای مثال دستگاههای سرمایشی با ضریب بازدهی (Energy Efficiency Ratio) EER و برای گرمادهی با ضریب COP (Coefficient of performance) محاسبه می‌شوند. برای تخمین EER در واقع نسبت میزان ظرفیت سرمادهی دستگاه به نسبت میزان مصرف آن در 1 ساعت محاسبه می‌شود؛ در نهایت EER بر عدد 3.412 تقسیم می‌شود و طبق جدول استانداردها مقابل یک بازه‌ی انرژی قرار می‌گیرد. برای محاسبه‌ی COP نیز، میزان گرمایی که از محیط دریافت می‌شود یا در واقع همان توان گرمادهی به نسبت کاری که کمپرسور انجام می‌دهد یا همان وات دستگاه محاسبه خواهد شد. در نهایت عدد به دست آمده تقسیم بر 3.412 شده و در جدول مقابل یکی از سطوح مصرف انرژی قرار می‌گیرد که در واقع همان سطح مصرف انرژی دستگاه خواهد بود.
برای مثال EER یک کولر گازی با ظرفیت 12000 Btu/h و مصرف 1100 وات به شکل زیر محاسبه خواهد شد:
با توجه به این محاسبه و جدول استاندارد، مصرف انرژی دستگاه در سطح B قرار خواهد گرفت.
محاسبه مصرف انرژی لباسشویی و ظرفشویی
در دستگاههای ماشین لباسشویی و ماشین ظرفشویی این استاندارد بر اساس EEI محاسبه می‌شود و در این محاسبه، بر اساس استاندارهایی که اروپا برای سنجش سطح انرژی این نوع دستگاه‌ها در نظر گرفته می‌گیرد (همانند برنامه انتخابی، دمای آب، حجم لباس و …) محاسبه‌ی مصرف انرژی دستگاه در یک سال محاسبه می‌شود و نتیجه‌ی آن معیار و مبنا قرار می‌گیرد. سپس مصرف انرژی سالیانه‌ی مدل انتخابی ماشین بر اساس دستورالعمل اروپا تقسیم بر مصرف انرژی سالیانه‌ی استاندارد ماشین بر اساس دستورالعمل اروپا محاسبه شد و سپس در عدد 100 ضرب می‌شود و با توجه به جدول رده بندی انرژی EEI در مقابل یک سطح قرار می‌گیرد که سطح انرژی دستگاه خواهد بود. البته سطح مصرف آب و سطح مصرف برق در برنامه خشک کن جداگانه محاسبه می‌شود.
محاسبه مصرف انرژی یخچال
محاسبه سطح مصرف انرژی یخچال به این صورت انجام می‌شود که میزان مصرف برق دستگاه بر حسب کیلو وات ساعت در بازه‌ی 24 ساعت تست می‌شود و سپس به کل سال تعمیم داده می‌شود و بر اساس مصرف سالانه و جدول استاندارد، سطح و سطح انرژی یخچال مشخص خواهد شد.
برچسب‌هایی مشابه برچسب انرژی
برخی برچسب‌ها نیز وجود دارد که ممکن است بر روی دستگاههای خارجی وجود داشته باشد که اختیاری است و به اختیار شرکت سازنده بر روی دستگاه قرار می‌گیرد. این برچسب‌ها برچسب صرفه جویی انرژی مورد اعتماد، برچسب سازگاری با محیط زیست و برچسب ستاره انرژی است که هر یک امتیازی برای دستگاه محسوب می‌شود.
چگونه بهترین دستگاه را انتخاب کنیم؟
برای انتخاب یک دستگاه خوب توجه به سطح مصرف انرژی لازم است اما کافی نیست. اگر می‌خواهید دستگاهی خریداری کنید که در آینده از انتخاب خود راضی باشید، نکات حائز اهمیت دیگری نیز وجود دارد. برای انتخاب میتوانید از کارشناسان ما مشاوره بگیرید. ما برای یک انتخاب آگاهانه همراه شما هستیم.
